Η ελεύθερη αγορά, ή ο καπιταλισμός όπως συνηθίζεται να αποκαλείται πλέον, άλλαξε ρηξικέλευθα, προς το καλύτερο, την ανθρώπινη ιστορία. Παρά το γεγονός πως επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής μας, ελάχιστοι φαίνεται να κατανοούν πως αυτό το σύστημα λειτουργεί, με αποτέλεσμα να επικρατούν μια σειρά από μύθοι γύρω από αυτό.

«Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί, φτωχότεροι»

Η παραπάνω φράση, αν και ακούγεται ιδιαίτερα συχνά από την αριστερά, έχει ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα. Όντως, οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, το ίδιο όμως γίνεται και με τους φτωχούς. Οι νεότερες γενιές, της μεσαίας ή της χαμηλότερης οικονομικής τάξης, έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής από τις προηγούμενες γενιές. Μια μικρή σύγκριση ανάμεσα στους φτωχούς μιας φεουδαρχικής κοινωνίας, μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας και μιας καπιταλιστικής κοινωνίας, αποδεικνύει άμεσα πως μέσα στην ελεύθερη αγορά όλοι γινόμαστε πλουσιότεροι.

«Οι πλούσιοι κλέβουν τους φτωχούς»

Ακόμη μια φράση που ακούγεται συχνά πυκνά από την αριστερά. Σοκαριστικά, είναι εξίσου λανθασμένη με την προηγούμενη. Πως γίνεται κάποιος πλούσιος στον καπιταλισμό; Εξυπηρετώντας τους συμπολίτες του, προσφέροντας μια υπηρεσία ή ένα προϊόν στους καταναλωτές. Αν λ.χ. αγοράσουμε ένα βιβλίο, εθελοντικά και δίχως την απειλή από κάποιον αδίστακτο βιβλιοπώλη, είμαστε τα θύματα κάποιας κλοπής; Ή απλώς θεωρούμε πως το Χ αντικείμενο, είτε αυτό είναι ένα βιβλίο, είτε ένας υπολογιστής, είναι πιο πολύτιμο για εμάς από ότι τα χρήματα που κοστίζει; Κανείς δεν μας αναγκάζει να αγοράσουμε έναν υπολογιστή, ή ένα τηλέφωνο, ή να παραγγείλουμε δείπνο. Επιλέγουμε να ανταλλάξουμε τα χρήματα μας με υπηρεσίες και προϊόντα που επιθυμούμε και όχι επειδή κάποιος μας «έκλεψε», ή μας απείλησε.  

Εφόσον ζούμε σε ένα καπιταλιστικό σύστημα θα μας ωφελούσε αν κατανοούσαμε πως λειτουργούσε, καθώς και την διαφορά την ελεύθερης αγοράς και του παρεοκρατικού καπιταλισμού. 

Γιώργος Πέππας,
Πολιτικός Επιστήμονας