Ομιλία Γιώργου Μουλκιώτη, Βουλευτή Βοιωτίας και Τομεάρχη Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κινήματος Αλλαγής κατά την 1η συνεδρίαση της Κοινής Συνεδρίασης Επιτροπής Κοινωνικών και Οικονομικών Υποθέσεων για τη συζήτηση του σ/ν Υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με τίτλο «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση και ψηφιακός μετασχηματισμός Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.)»

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να συζητήσουμε άλλο ένα πολυθρύλητο νομοσχέδιο της Κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Ένα ακόμα νομοσχέδιο με το οποίο η Νέα Δημοκρατία υποτίθεται ότι εκπληρώνει τις μεγάλες προσδοκίες, που η ίδια είχε καλλιεργήσει προεκλογικά.

Πριν ένα χρόνο, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός είχε πει: «ο Νόμος Κατρούγκαλου θα καταργηθεί, και θα αντικατασταθεί από ένα νέο και βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα».

Η πραγματικότητα εκδικείται. Η ίδια η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου επιβεβαιώνει ότι το νομοσχέδιο της Νέας Δημοκρατίας «υιοθετεί τις ρυθμίσεις του νόμου Κατρούγκαλου και επέρχονται επουσιώδεις τροποποιήσεις που ικανοποιούν τις αποφάσεις του Οκτωβρίου 2019 του Συμβουλίου της Επικρατείας».

Παρά τις επικοινωνιακές προσπάθειες λοιπόν, το νομοσχέδιο δεν συνιστά τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση που αλλάζει τη δομή του ασφαλιστικού και έχει ανάγκη η χώρα.

Αντιθέτως, σοβαρές μεταρρυθμίσεις ήταν αυτές που το ΠΑΣΟΚ ψήφισε και εφάρμοσε και δεν στηρίχθηκαν ούτε από τη Νέα Δημοκρατία ούτε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αναφέρω ενδεικτικά:

Τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ (2011) και το διαχωρισμό του κλάδου σύνταξης από τους κλάδους υγείας.

Το ΕΚΑΣ (1996), που κάλυψε τις ανάγκες για 450.000 χαμηλοσυνταξιούχους, εξασφαλίζοντας ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Για να γνωριζόμαστε και να ξέρει ο κόσμος τι έχει κάνει ο καθένας: Το ΕΚΑΣ το κατήργησε ο ΣΥΡΙΖΑ (νόμος Κατρούγκαλου) και η Νέα Δημοκρατία, στο νομοσχέδιο που συζητάμε, δεν μεριμνά για τη θεσμοθέτηση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για τους συνταξιούχους. Το Κίνημα Αλλαγής θα καταθέσει πρόταση νόμου για την διασφάλιση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, σεβόμενο πάντοτε τις οικονομικές δυνατότητες της χώρας.

Το Ασφαλιστικό Ταμείο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ). Πουθενά στο νομοσχέδιό σας, δεν υπάρχει πρόβλεψη για εύρεση νέων πόρων για την ενίσχυση του ασφαλιστικού.

Τα ΚΕ.Π.Α. (2011), με τα οποία εξασφαλίστηκε η ενιαία υγειονομική κρίση στον καθορισμό του βαθμού αναπηρίας όλων των ασφαλισμένων.

Δική μας μεταρρύθμιση ήταν και η σύσταση της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής (το 2002).

Κυρίες και κύριοι,

Χωρίς αμφιβολία, η χώρα χρειάζεται μια νέα, ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, που θα κοιτάξει στο μέλλον, που θα σέβεται τον κόπο των εργαζομένων διασφαλίζοντάς τους αξιοπρεπείς συντάξεις και παράλληλα θα δημιουργεί ένα ασφαλές περιβάλλον για τους νέους ανθρώπους που εισέρχονται σε μια εξαιρετικά δύσκολη και ανταγωνιστική αγορά εργασίας.

Αυτή η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος προϋποθέτει έναν σοβαρό, συστηματικό κοινωνικό διάλογο. Με τους κοινωνικούς εταίρους, επιστημονικούς φορείς, πολιτικά κόμματα.

Ο διάλογος αυτός δεν έγινε ποτέ. Αντ’ αυτού, η Νέα Δημοκρατία, ακόμη μια φορά, επέλεξε να διαμορφώσει μια κατ΄ ευφημισμόν μεταρρύθμιση, πίσω από κλειστές πόρτες. Περιορίστηκε σε επικοινωνιακού τύπου εμφανίσεις του Υπουργού σε κατ’ επιλογήν μέσα ενημέρωσης.

Οι αλλαγές που περιλαμβάνονται στην υποτιθέμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση δεν αποτελούν νέο ασφαλιστικό σύστημα, αλλά τη συνέχεια του νόμου Κατρούγκαλου – ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.

Για να είμαστε ξεκάθαροι: Ισχυρίζεστε ότι είναι το πρώτο νομοσχέδιο, μετά από 10 χρόνια, που δεν μειώνει τις συντάξεις. Ψεύδεσθε. Συνυπογράφετε τις τεράστιες μειώσεις που επέφερε ο νόμος Κατρούγκαλου – ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.

Ο κ. Υπουργός Εργασίας διαβεβαιώνει, όπως και ο προκάτοχός του, για τη βιωσιμότητα του συστήματος για 50 χρόνια.

Ωστόσο, εμπειρογνώμονες με βαθιά γνώση του ζητήματος εκφράζουν επιφυλάξεις για το κατά πόσο η αναλογιστική μελέτη που παρουσιάστηκε αποτελεί αξιόπιστο εχέγγυο για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού.

Δεν μπορεί να γίνει καμία αναλογιστική μελέτη με ορίζοντα 50 ετών, ιδιαίτερα στην εποχή της ραγδαίας τεχνολογικής επανάστασης.

Κυρίες και κύριοι της Συμπολίτευσης,

Για μια πραγματική και αποτελεσματική ασφαλιστική μεταρρύθμιση απαιτούνται τουλάχιστον τρία στοιχεία:

Πρώτον, ότι στην χώρα θα προκαλέσουμε  αναπτυξιακή έκρηξη, με νέες επενδύσεις, καινοτομίες και  νέες θέσεις εργασίας.

Δεύτερον, ότι θα αντιμετωπίσουμε δραστικά την Δημογραφική κρίση, που απειλεί το μέλλον μας ως κοινωνία, αλλά και το μέλλον του Ασφαλιστικού.

Τρίτον, ότι θα φέρουμε νέους πόρους στο Σύστημα.

Το νομοσχέδιό σας, μετά λύπης, δεν κάνει τίποτα από όλα αυτά.

Αντιθέτως προς όλα αυτά, εννέα καίρια ζητήματα χαρακτηρίζουν τη λογική του νομοσχεδίου:

1.Διατηρούνται οι τεράστιες αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 για όλους ή στα 62 με 40 χρόνια υπηρεσίας, που ψηφίστηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ (ν. 4336/2015).

Πουθενά στο νομοσχέδιο δεν υπάρχει τουλάχιστον η πρόβλεψη για κατάργηση της διάταξης που συναρτά το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής και απειλεί με νέες αυξήσεις στα όρια ηλικίας.

2.Διατηρούνται οι τεράστιες μειώσεις στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις, που έφτασαν στο 50%, καθώς και στο εφάπαξ όπου αθροιστικά οι περικοπές ξεπέρασαν το 40%. Ακόμα χειρότερα: διατηρείτε τη σφαγή των αναπηρικών συντάξεων του νόμου Κατρούγκαλου, μέχρι 40%.

3.Το ΕΤΕΑΕΠ (επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ) ενσωματώνεται στον ΕΦΚΑ, ανοίγοντας το δρόμο αφενός για την απορρόφηση - κατάργηση της επικουρικής ασφάλισης και την κατάργηση του Κλάδου του εφάπαξ, ενώ ενσωματώνονται στον ΕΦΚΑ (στο σύστημα) και τα 7 δις αποθεματικά που έχει το ΕΤΕΑΕΠ. Μάλλον είναι το πρώτο βήμα σας για την σχεδιαζόμενη επέλαση των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών στον κλάδο των συντάξεων, που τόσο έχει προμοτάρει ο πρώην Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Νότης Μηταράκης.

4.Διατηρούνται τα πολύ χαμηλά ποσοστά αναπλήρωσης του Νόμου Κατρούγκαλου, για όσους έχουν μέχρι 30 χρόνια υπηρεσίας. Δηλαδή διατηρούνται για τη μεγάλη πλειοψηφία των συνταξιούχων, κυρίως του ιδιωτικού τομέα. Η ΝΔ καταγγέλλει μεν την κατάργηση του ΕΚΑΣ από τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αλλά διατηρεί την κατάργηση από τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ των κατωτάτων ορίων σύνταξης.

Πλέον τούτου, μειώνει – ακόμη και σε σχέση με το νόμο Κατρούγκαλου – τα ποσοστά αναπλήρωσης της ανταποδοτικής σύνταξης, δηλαδή το ύψος των συντάξεων, για όσους συνταξιοδοτούνται με 45 χρόνια ασφάλισης και πάνω, ικανοποιώντας μόνο ένα μέρος αυτών, τους στρατιωτικούς (άρθρο 32). Τιμωρεί έτσι τους σκληρά και επί πολλά έτη εργαζόμενους στον ιδιωτικό Τομέα. Γιατί δεν το επεκτείνετε και στους υπόλοιπους εργαζόμενους και δημιουργείτε νέες ανισότητες;

Επίσης, διατηρείται η μεγάλη αδικία σε βάρος των ομογενών από τη Αλβανία και την πρώην Σοβιετική Ένωση σε σχέση με τον υπολογισμό της Εθνικής Σύνταξης.

5.Υπονομεύεται η απασχόληση των νέων παιδιών, που υποτίθεται ότι ενδιαφέρεται τόσο η Νέα Δημοκρατία να τα φέρει πίσω, αναστρέφοντας το braindrain. Φροντίζει ώστε να απασχολούνται στο Δημόσιο με ελάχιστο penalty στη σύνταξή τους συνταξιούχοι άνω των 62 ετών προκειμένου «γαλάζια παιδιά» μεγάλη ηλικίας να ενισχύσουν το εισόδημά τους.

6.Με τη νέα αρχιτεκτονική των εισφορών, κυρίως των μη μισθωτών, δημιουργούνται ανισότητες αφενός μεταξύ μισθωτών και μη μισθωτών, αφετέρου μεταξύ των μη μισθωτών, ενισχύοντας τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους με μεγάλα εισοδήματα, ταυτόχρονα, αυξάνοντας την μηνιαία εισφορά για πάνω από 80% των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοτελώς απασχολούμενων. Κλείνουν έτσι το μάτι στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.

7.Καταργείται ακόμη και η δήθεν 13η σύνταξη που δόθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ ενώ κωφεύουν οι κυβερνώντες στην πρόταση νόμου που πρόσφατα κατέθεσε το Κίνημα Αλλαγής για καταβολή σε όλους τους συνταξιούχους πλήρους 13ης σύνταξης.

8.Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για άντληση νέων πόρων για το ασφαλιστικό σύστημα από την αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας, αλλά ούτε και σοβαρός και μακροχρόνιος σχεδιασμός για την κρίση υπογεννητικότητας που εντείνει τα προβλήματα. Το Κίνημα Αλλαγής, ως υπεύθυνος πολιτικός φορέας, πρόσφατα κατέθεσε ολοκληρωμένη πρόταση για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, που κατά κοινή παραδοχή ακόμη και Κυβερνώντων, δεν μπορεί να γίνει με το επίδομα γέννησης των 2.000 ευρώ. Δυστυχώς για όλους μας, η πρόταση του Κινήματος Αλλαγής δεν έγινε αποδεκτή από την κυβερνητική πλειοψηφία.

9.Ο νέος οργανισμός, ο επονομαζόμενος e-ΕΦΚΑ, όπως τον προτείνετε, θα δημιουργήσει σοβαρότερα προβλήματα από τα ήδη υπάρχοντα ως προς τη λειτουργία του. Ήδη οι εκκρεμείς συντάξεις αυξάνονται συνεχώς και σταθερά κατά 4.000/μήνα. Συγκεκριμένα: 103.000 στις κύριες συντάξεις στις 31.12.2018, 151.000 στις 31.12.2019 και στις 31.1.2020 εκκρεμείς συντάξεις 158.000. Κανένα πρόβλημα του Έλληνα πολίτη δεν πρόκειται να λύσει ο νέος οργανισμός. Εκείνο που φιλοδοξεί είναι να βολέψει στις πολυάριθμες θέσεις ευθύνης που δημιουργεί «γαλάζια παιδιά» με τοποθέτηση από τον ίδιο τον Υπουργό.

Κυρίες και κύριοι,

Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο της ΝΔ δε συνιστά μεταρρύθμιση: πρόκειται για «μπαλώματα», που ουδόλως θεραπεύει το νόμο Κατρούγκαλου, τουναντίον τον ενισχύει.

Με τις διατάξεις του πρώτου και του δεύτερου μέρους (άρθρα 1-18) υποτίθεται ότι η ηγεσία του υπουργείου προχωρά σε μια επαναστατική ασφαλιστική μεταρρύθμιση  - την ενοποίηση ΕΦΚΑ με το ΕΤ.Ε.Α.Ε.Π. για τη δημιουργία του «e-EΦΚΑ» - που θα τίθεται σε εφαρμογή από 1.3.2020, δηλαδή σε λιγότερο από δύο εβδομάδες. Ταυτόχρονα όμως, προβλέπεται οι λεπτομέρειες εφαρμογής να καθορίζονται με πλήθος αποφάσεων του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (άρθρα 10,11,12,14,15,16). Οι αποφάσεις αυτές είναι ιδιαίτερα δύσκολες επιχειρησιακά τόσο να συνταχθούν όσο και να εκτελεστούν.

Αποδεικνύουν ότι το εγχείρημα αυτό είναι επικοινωνιακού τύπου και διέπεται από προχειρότητα και εκτιμούμε ότι θα αποτύχει.

Παράλληλα, μέσω του οργανωτικού εκτρώματος του e-ΕΦΚΑ φιλοδοξεί – χωρίς να το δηλώνει ευθαρσώς – μέσω της περαιτέρω υποβάθμισης του δημόσιου συστήματος, να αποτελέσει το ενδιάμεσο βήμα για την ενίσχυση των κεφαλαιοποιητικών στοιχείων σε βάρος των διανεμητικών, την ενίσχυση της εξατομίκευσης σε βάρος της αλληλεγγύης.

Με το τρίτο μέρος (άρθρα 19 – 49) υιοθετούνται κυρίως διατάξεις με τις οποίες συμμορφώνεται το ασφαλιστικό σύστημα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Παράλληλα, ωστόσο, ενδεικτικό της προχειρότητας και της μνημονιακής λογικής του νέου νόμου είναι ότι διατηρεί σε ισχύ στο Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων τους περιορισμούς σε σχέση με την απονομή σύνταξης λόγω θανάτου, καταργώντας απλώς τη διάταξη που προέβλεπε απονομή σύνταξης μόνο για 3 χρόνια σε περίπτωση που ο θανών είναι κάτω των 52 ετών (και οι οποίες έχουν καταργηθεί για την σύνταξη λόγω θανάτου στον ΕΦΚΑ και στο ΕΤΕΑΕΠ).            

Χαιρετίζουμε την απόφαση του Υπουργού να διορθώσει τις αδικίες τις οποίες είχαμε επισημάνει ως Κίνημα Αλλαγής σε σχέση με τα penalty για τους συνταξιούχους που δραστηριοποιούνται στις αγροτικές δραστηριότητες.

Χαιρόμαστε επίσης που έκανε πράξη την δέσμευση να διορθώσει, έστω και τώρα, την αδικία για τις μητέρες /ασφαλισμένες του ΕΦΚΑ οι οποίες με εγκύκλιο του Υπουργείου επιβαρύνονται με επιπλέον ασφαλιστικές εισφορές.

Κάτι που θέλουμε οπωσδήποτε να επισημάνουμε είναι ότι οι συντελεστές αναπλήρωσης είναι λειψοί και δεν συνιστούν σοβαρό κίνητρο για ασφάλιση. Αποδεικνύεται στην πράξη ότι οι συντελεστές ανταπόδοσης του νόμου 3863/2010, που τόσο πολεμήσατε ήταν προς το συμφέρον των πολιτών.

Στο τέταρτο μέρος (άρθρα 50 – 104),  που αποτελεί και το μεγαλύτερο μέρος του νομοσχεδίου, θεσπίζεται ο οργανισμός του e-Ε.Φ.Κ.Α και τροποποιείται το π.δ. 8/2019 (Α’8) με τίτλο «Οργανισμός Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.)».

Συγκεκριμένα, αναδιαρθρώνεται η οργανωτική δομή του e-Ε.Φ.Κ.Α. μετά την ένταξη σε αυτόν του ΕΤΕΑΕΠ. Ειδικότερα, προστίθενται νέες οργανικές μονάδες σε επίπεδο Γενικής Διεύθυνσης (1 νέα), Διεύθυνσης (5 νέες), Υποδιευθύνσεις (10 νέες) και Τμήματος (21 νέα).

Θεωρούμε ότι αυτός ο νέος οργανισμός, που προτείνει ο νόμος Βρούτση, όπως προανέφερα, θα δημιουργήσει σοβαρότερα προβλήματα από τα ήδη υπάρχοντα ως προς τη λειτουργία του. Από την άλλη βέβαια, θα δώσει την ευκαιρία στην ηγεσία του Υπουργείου να βολέψει κάποια «γαλάζια παιδιά».

Το επιτελικό κράτος σας σε όλο το μεγαλείο του.        

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Χωρίς καμία αμφιβολία, η κυβερνητική πρόταση για την νέα αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος έχει μοιραίες συνέπειες για τη χώρα και τους πολίτες της.

1. Απομακρύνει για πολλές δεκαετίες την προοπτική ενιαίου Ασφαλιστικού.

2. Παραβιάζει στοιχειώδεις αρχές δικαιοσύνης:  Η πρόταση της Κυβέρνησης νομιμοποιεί χαμηλότερες εισφορές για έναν μεγαλοαυτοτελώς  απασχολούμενο απ’ ό,τι για έναν μέσο μισθωτό.

3. Παρέχει ισχυρό κίνητρο στους εργοδότες να μετατρέψουν την μισθωτή εργασία σε απασχόληση με μπλοκάκι, δημιουργώντας μεγάλης έκτασης εισφοροδιαφυγή.

4. Παρά τις κυβερνητικές μεγαλοστομίες περί «αλλαγής παραγωγικού μοντέλου», δίνει το φιλί της ζωής στο μοντέλο που μας οδήγησε στη χρεοκοπία.

Μια μη-κανονικότητα στην οποία θα ήταν καλύτερα να μην επιστρέφαμε.

Το Κίνημα Αλλαγής, η Πολιτική παράταξη που έστησε και ανάπτυξε το Κοινωνικό κράτος σε αυτή τη χώρα, θα ανταποκριθούμε στο χρέος μας έναντι του ελληνικού λαού υπερασπίζοντας και επιδιώκοντας τη διεύρυνση του κοινωνικού κράτους, το οποίο αντιλαμβανόμαστε ως επένδυση στον άνθρωπο, την κοινωνική συνοχή και την ίδια την οικονομική ανάπτυξη με όρους δικαιοσύνης και κοινωνικής αλληλεγγύης.

Γι’ αυτό θα καταθέσουμε τεκμηριωμένες προτάσεις, με στόχο την ενίσχυση του Δημοσίου, Κοινωνικού Ασφαλιστικού Συστήματος, που εγγυάται την αξιοπρέπεια για όλους τους πολίτες.