Ο «άγνωστος» Ποσειδώνας που λάτρεψαν στην Ογχηστό της Βοιωτίας
Ως θεός της θάλασσας, o Ποσειδώνας ήταν από τους σημαντικότερους θεούς της αρχαιότητας. Ανοιγε τα κύματα με την τρίαινά του σαν περνούσε και, όταν θύμωνε, προκαλούσε θύελλες, σεισμούς, εκρήξεις ηφαιστείων, ήταν υπεύθυνος για τα γεωλογικά φαινόμενα. Γι’ αυτό, οι ψαράδες και ναυτικοί τού πρόσφεραν θυσίες, κάνοντας επικλήσεις για σταθερότητα.
Το υποβλητικό φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον του Ποσειδώνιου άλσους της Ογχηστού, ανάμεσα στην ακρολιμνιά του μεγαλύτερου υγροβιότοπου της Νότιας Ελλάδος και στον ήμερο και μενεξεδί ορεινό όγκο του ανατολικού Ελικώνα, μάγευε ανέκαθεν τους ταξιδιώτες, στην αρχαιότητα και σήμερα, υπογραμμίζει ο κ. Αραβαντινός, τονίζοντας πως οι δύο συγγραφείς, μέσα από μια διαλεκτική ανάλυση και σύνθεση των πηγών τους, διερεύνησαν «το πιο ευαίσθητο δίπολο της αρχαίας, νεότερης και σύγχρονης σκέψης: τη θρησκεία (λατρεία) και την πολιτική».
Στον δικό του πρόλογο, ο κ. Βαρβαρούσης προετοιμάζει τον αναγνώστη ότι στη μελέτη αυτή, το Ογχήστιο ιερό αναδεικνύεται ως σημαντικό πολιτικό κέντρο της αρχαιότητας με ιδιαίτερα λατρευτικά δρώμενα. Οπως αυτά παραδίδονται αυθεντικά στις αρχαίες πηγές και έχουν σχολιαστεί από κλασικιστές και σύγχρονους μελετητές. Στην έκδοση παρουσιάζονται τα μυθικά πρόσωπα που συνδέονται με τον Ογχήστιο Ποσειδώνα και διαμόρφωσαν τη δική του μυθική γενεαλογία.
Ο αναγνώστης στέκεται στο κεφάλαιο που είναι αφιερωμένο στο ιερό της Ογχηστού ως πολιτικό κέντρο. Τη σημασία του, τον ρόλο που διαδραμάτισε στη συγκρότηση της κοινής πολιτείας των Βοιωτών, το πολιτικό εύρος του ιερού, τις λεπτομέρειες της λατρείας του Ποσειδώνα στην περιοχή, καθώς και όσα έφεραν στο φως οι ανασκαφικές έρευνες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζει η αναφορά στα γλυπτά του Αρτεμισίου. Τα δύο χάλκινα αγάλματα που εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ο Ποσειδώνας ή Δίας και το σύμπλεγμα αλόγου με τον μικρό ιππέα, που ανασύρθηκαν από τον υποθαλάσσιο χώρο στο ακρωτήριο Αρτεμίσιο της Εύβοιας (1926-29), αποτελούν μοναδικά έργα τέχνης. «Τα βασικά ερωτήματα που τέθηκαν, ωστόσο, ως προς την ταυτότητα του θεού και το ιερό προέλευσής τους δεν έχουν ακόμα απαντηθεί, αν και έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις», σημειώνουν ο Πάρις Βαρβαρούσης και η Παναγιώτα Παπαευαγγέλου, τονίζοντας πως ασάφεια επικρατεί και ως προς την πορεία του πλοίου που τα μετέφερε. Πιστεύουν ότι ο θεός του αγάλματος του Αρτεμισίου είναι Ποσειδώνας, «ο οποίος κοσμούσε το ιερό της Ογχηστού, αν και μέχρι σήμερα δεν έχει εκφραστεί σχετική πρόταση για κάποιο ιερό». «Η ισχυρή υπόθεση ότι τα δύο έργα τέχνης βρίσκονταν στο ίδιο πλοίο και προέρχονταν από το ίδιο ιερό, το οποίο θα πρέπει να ήταν ένα σημαντικό ιερό, όπως το λατρευτικό κέντρο της Ογχηστού, καθώς και η θέση του ναυαγίου, ενισχύουν ακόμα περισσότερο την άποψή μας».
Οσο για τον «τζόκεϊ», το μεγαλοπρεπές χυτό άγαλμα αλόγου με τον νεαρό αναβάτη που έχει αφρικανικά χαρακτηριστικά, θεωρούν πως προέρχεται επίσης από το ιερό της Ογχηστού. Η εγχάρακτη σφραγίδα στον δεξιό μηρό του με μορφή Νίκης που κρατάει στεφάνι στα υψωμένα χέρια της είναι στοιχείο που «οδηγεί στην εκτίμηση ότι πρόκειται για “κέλητα”, καθαρόαιμο άλογο ιππασίας που χρησιμοποιούνταν σε ιππικούς αγώνες». Τέτοιοι γίνονταν στην Ογχηστό.
Οι συγγραφείς δεν έχουν αμφιβολία ότι το σύμπλεγμα του Αρτεμισίου βρισκόταν στο ίδιο πλοίο με το άγαλμα του Ποσειδώνα. «Το νέο στοιχείο», λέει ο κ. Βαρβαρούσης, «είναι ότι εντοπίζουμε το ιερό στο οποίο ήταν τοποθετημένα τα αγάλματα. Υπάρχουν οι ενδείξεις. Απολύτως σίγουροι δεν είμαστε, με την έννοια ότι δεν έχουν βρεθεί απτά αρχαιολογικά αποτελέσματα. Ομως όλα τα ιστορικά στοιχεία και τα δεδομένα από τις αρχαίες πηγές συγκλίνουν».
Πηγή: kathimerini.gr
`Αλλα άρθρα του/της Σπύρος Πέππας
Συμμετέχουν στην Πανελλαδική Πανυγειονομική Κινητοποίηση την Πέμπτη 17/10 οι εργαζόμενοι του Νοσοκομείου Λιβαδειάς
Οι εργαζόμενοι του Γενικού Νοσοκομείου Λιβαδειάς συμμετέχουν στην Πανελλαδική Πανυγειονομική Κινητοποίηση στις 17 Οκτωβρίου 2024...
Νέο οδικό έργο στον Δήμο Καρπενησίου από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ανακοίνωσε την έναρξη νέου οδικού έργου συντήρησης στο Δήμο Καρπενησίου, με προϋπολογισμό 370.000 ευρώ.
Φόβοι για να χαθεί η συνδεδεμένη στους αγρότες της Βοιωτίας
Οι αγρότες της Βοιωτίας κινδυνεύουν να χάσουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση λόγω της μειωμένης παραγωγής που διαπιστώνεται από τη λειψυδρία...
Απορριμματοφόρο συνέθλιψε το πόδι εργαζομένου στη Θήβα
Εργατικό ατύχημα προκάλεσε πανικό το πρωί στον πεζόδρομο της οδού Επαμεινώνδα στη Θήβα.
Λουκάς Απόστολίδης: Ζητείται μόνιμη στέγη για το Συμβούλιο της Επικρατείας, αντάξια του κύρους του θεσμού
Ο δικηγόρος και πρώην Αντιπρόεδρος της Βουλής, Λουκάς Αποστολίδης, με επιστολή του προς τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Δικαιοσύνης και άλλους αξιωματούχους...
Ακόμη ένα σημαντικό βήμα για την ανέγερση του 1ου Δημοτικού Σχολείου Πλάκας Δηλεσίου
Ένα σημαντικό βήμα για την ανέγερση του 1ου Δημοτικού Σχολείου Πλάκας Δηλεσίου πραγματοποιήθηκε με την προέγκριση της οικοδομικής άδειας...
Ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός υπέγραψε την πρώτη ένταξη έργου Πολιτισμού στο νέο ΕΣΠΑ
Ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας, Φάνης Σπανός, υπέγραψε την ένταξη του πρώτου έργου Πολιτισμού στο νέο ΕΣΠΑ, εξασφαλίζοντας χρηματοδότηση 406.750...
Γιώργος Μουλκιώτης: «Απλετο φως και ενδελεχής έρευνα για τις συνθήκες του θανατηφόρου ατυχήματος εργαζόμενου της Wolt»
Ο βουλευτής Βοιωτίας του ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής, Γιώργος Μουλκιώτης, ζητά ενδελεχή έρευνα και απόδοση ευθυνών για το θανατηφόρο εργατικό...
Λαϊκή Συσπείρωση Λιβαδειάς: Καθυστερεί η νομική διεκδίκηση των ακινήτων του Νερόμυλου
Το θέμα της δωρεάν παραχώρησης των ακινήτων του Νερόμυλου στην Κρύα αμιγώς για πολιτιστικούς σκοπούς, επαναφέρει σε δηλώσεις...