Γιατί υπάρχει ακρίβεια; Απληστία ή ανάγκη;
Γράφει ο Γιώργος Πέππας, Πολιτικός Επιστήμονας και δημοσιογράφος
Σε καθημερινές συζητήσεις ή και στην τηλεόραση, ακούει κανείς για το θέμα της ακρίβειας, με πολλούς να κάνουν αναφορά και στο θέμα του πληθωρισμού. Φαίνεται ότι ουκ ολίγοι υποστηρίζουν πως για την ακρίβεια ευθύνεται η απληστία των επιχειρήσεων, και η ασυδοσία της αγοράς.
Δεν θα αναφερθώ στον πληθωρισμό, που είναι ένα χρηματικό φαινόμενο για το οποίο ευθύνεται μονάχα το κράτος, αλλά για την ακρίβεια σε αυτό το άρθρο. Υπάρχει η λανθασμένη άποψη, πως η ακρίβεια δημιουργείται από τον αιθέρα, επειδή ο ένας ή ο άλλος επιχειρηματίας, ξύπνησε μια ωραία πρωία και αποφάσισε να γίνει άπληστος. Όποιος γνωρίζει έστω και ελάχιστα γύρω από τον τρόπο που λειτουργεί η αγορά, αντιλαμβάνεται πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει επ΄ ουδενί λόγω, και ως επί το πλείστων, η ανατίμηση των τιμών προκαλείται από εξωγενείς παράγοντες, λόγω πληθωρισμού, λόγω αύξησης στα λειτουργικά κόστη, εξ αιτίας έλλειψης, κ.ο.κ. Προφανώς, υπάρχουν επιχειρήσεις που επιθυμούν να αυξήσουν τα έσοδά τους όσο περισσότερο γίνεται, όμως αν αυξήσουν σε μεγάλο ποσοστό τις τιμές τους, πάντοτε θα βρεθεί ένας ανταγωνιστής, σε μια υγιή αγορά, που θα προσφέρει καλύτερες, δηλαδή πιο φθηνές, τιμές.
Οι μόνες περιπτώσεις που παρατηρεί κανείς συλλογική άνοδο των τιμών σε ένα τομέα της οικονομίας, είναι είτε επειδή έχει συσταθεί κάποιο καρτέλ, όπου όλες οι επιχειρήσεις του τομέα αυτού συνεργάζονται ώστε να αυξήσουν τεχνητά τις τιμές, - όπου τα καρτέλ διαλύονται από δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς και συντηρούνται μονάχα με την στήριξη του κράτους -, είτε επειδή υπάρχει μονοπώλιο στον τομέα αυτόν, που δημιουργήθηκε και συντηρείται από το κράτος, είτε επειδή υπάρχουν εξωγενείς παράγοντες που ωθούν όλες τις επιχειρήσεις αυτού του κλάδου να αυξήσουν τις τιμές τους, διότι διαφορετικά θα υποστούν οικονομική ζημίωση.
Αρκεί να σκεφτούμε την κατάσταση για λίγη ώρα, ώστε να αντιληφθούμε πως όσοι μας λένε ότι για την ακρίβεια ευθύνεται η απληστία, είτε ψεύδονται για δικούς τους σκοπούς, είτε απλά λανθάνουν. Υπάρχουν περίοδοι όπου π.χ. το πετρέλαιο έχει ιδιαίτερη χαμηλή τιμή. Γιατί γίνεται αυτό; Επειδή οι επιχειρήσεις, που έχουν μοναδικό στόχο το κέρδος, αισθάνονται γενναιόδωρες μαζί μας, ή γιατί υπάρχει αύξηση στην παραγωγή του πετρελαίου; Αν όντως λειτουργεί έτσι η αγορά, και όχι από λειτουργικούς παράγοντες όπως έξοδα, τιμές, αγορά, ζήτηση, τότε θα πρέπει να αποδεχτούμε πως οι ίδιες επιχειρήσεις που σήμερα αυξάνουν διαρκώς τις τιμές τους, προκαλώντας μεγάλη οικονομική δυσκολία στους καταναλωτές, επειδή είναι «άπληστες», είναι οι ίδιες επιχειρήσεις, που στο παρελθόν είχαν χαμηλότερες τιμές, επειδή τότε μάλλον δεν ήταν άπληστες.
Και ακόμη και αν όντως ίσχυε αυτό, ακόμη και αν η ακρίβεια οφειλόταν μονάχα στην απληστία των επιχειρήσεων, και όχι σε εξωγενείς παράγοντες, αρκεί μονάχα ένας καπιταλιστής να μην αυξήσει τις τιμές του, για να αναγκάσει όλους τους υπόλοιπους να τις μειώσουν, διότι διαφορετικά όσοι συνέχιζαν να λειτουργούν με βάση την «απληστία» τους, θα καταστρέφονταν οικονομικά. Όταν όμως βλέπουμε παντού αυξήσεις τιμών, ακόμη και σε χώρους με μεγάλο ανταγωνισμό, αντιλαμβανόμαστε πως για την ακρίβεια δεν ευθύνονται τα συναισθηματικά καπρίτσια του ενός ή του άλλου επιχειρηματία, αλλά υπάρχουν εξωγενείς παράγοντες, όπως ο πληθωρισμός, όπως η ενεργειακή κρίση, όπως οι ελλείψεις.
Τέλος, αξίζει να γίνει μια σημαντική σημείωση όσο αφορά τις ελλείψεις, που οδηγούν σε αύξηση των τιμών. Όταν υπάρχει έλλειψη σε ένα προϊόν, για το οποίο υπάρχει μεγάλη ζήτηση, ο μοναδικός τρόπος της αγοράς να «διανέμει» αυτό το προϊόν σε όποιον το έχει μεγαλύτερη ανάγκη, είναι η αύξηση των τιμών, διότι διαφορετικά, αν σε περίοδο ελλείψεων η τιμή διατηρηθεί σταθερή, τότε παρατηρείται εξάντληση αυτού του προϊόντος. Προφανώς, δεν είναι τέλειο αυτό το σύστημα, αλλά κανένα σύστημα δεν είναι τέλειο.
`Αλλα άρθρα του/της Γιώργος Πέππας
Η ΕΥΔΑΠ ετοιμάζεται να «στεγνώσει» τη Βοιωτία
Το σχέδιο συμπληρωματικών πηγών ενίσχυσης του δικτύου ύδρευσης της Αττικής λόγω της λειψυδρίας, ενεργοποιεί η ΕΥΔΑΠ και στη Βοιωτία....
Θωμάς Κιούσης: Με χρήματα από ανεμογεννήτριες τα πανηγύρια στο Δήμο Θήβας
Με χρήματα που βάσει νόμου προέρχονται από τις ανεμογεννήτριες που έχουν κατασκευαστεί στα χωριά μας, χρηματοδότησε φέτος...
Εορτάστηκε η 55η Επέτειος Εγκαινίων Ιερού Προσκυνηματικού Ναού Οσίου Ιωάννου του Ρώσσου
Σε λατρευτικές εκδηλώσεις στον Ιερό Προσκυνηματικό Ναό του Οσίου Ιωάννου του Ρώσσου, στο Προκόπι Ευβοίας, παρευρέθηκε...
Ο Δήμος Χαλκιδέων κατήγγειλε βανδαλισμούς σε σχολεία του
Σε ανακοίνωσή του ο Δήμος Χαλκιδέων κατήγγειλε πως σχολεία του υπέστησαν βανδαλισμό για πολλοστή φορά.
Ο «χάρτης» των πληρωμών από e-ΕΦΚΑ και ΔΥΠΑ από 30 Σεπτεμβρίου έως 4 Οκτωβρίου
Σε ανακοίνωση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, έγινε γνωστό πως κατά την περίοδο από 30 Σεπτεμβρίου...
33 συλλήψεις σε εξόρμηση της ΕΛ.ΑΣ. στη Στερεά Ελλάδα
Πραγματοποιήθηκαν τακτικές εκτεταμένες αστυνομικές επιχειρήσεις, την Τρίτη 1η Οκτωβρίου 2024, Νομούς Βοιωτίας, Ευβοίας, Ευρυτανίας...
Την έγκριση ολιγομελών τμημάτων του Εσπερινού ΕΠΑΛ Αλιάρτου ζητά η Γ. Πούλου στη Βουλή
Η Βουλευτής του νομού Βοιωτίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, κ. Γιώτα Πούλου, κατέθεσε Ερώτηση στη Βουλή των Ελλήνων, προς τον Υπουργό Παιδείας...
Ο Δήμαρχος Θηβαίων μίλησε στο «Ράδιο Θήβα» για το πρόβλημα υδροδότηση του ΚΕΠΒ Θήβας (Ηχητικό)
Ο Δήμαρχος Θηβαίων, κ. Γιώργος Αναστασίου, μίλησε στο «Ράδιο Θήβα 97,5FM», στην εκπομπή «Ενημερωμένος Πολίτης»...
Τα δρομολόγια της αστυνομίας αυτής της εβδομάδας στη Στερεά Ελλάδα
Στη δημοσιότητα έδωσε η αστυνομία τα δρομολόγια των Κινητών Αστυνομικών Μονάδων (Κ.Α.Μ.), της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής...