Είναι γνωστό σε όλους ότι τα δημοτικά ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού αποτελούν βασική πηγή εσόδων για τους δήμους και επιβάλλονται στους πολίτες με σκοπό τη χρηματοδότηση συγκεκριμένων υπηρεσιών. Η αρχή της ανταποδοτικότητας επιτάσσει ότι τα τέλη αυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τον σκοπό για τον οποίο επιβάλλονται, δηλαδή την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων και τον δημοτικό φωτισμό. Η ανταποδοτικότητα επίσης σημαίνει ότι οι πολίτες πληρώνουν για υπηρεσίες που τους επιστρέφονται άμεσα, όπως η αποκομιδή απορριμμάτων, η διαχείριση ανακυκλώσιμων υλικών, ο ηλεκτροφωτισμός των δρόμων και η γενικότερη καθαριότητα των δημόσιων χώρων. Σύμφωνα δε με την νομοθεσία, ο υπολογισμός τους γίνεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα των ακινήτων, διαφοροποιούμενος ανάλογα με τη χρήση (κατοικίες, επαγγελματικοί χώροι, βιομηχανικές εγκαταστάσεις).

Ο καθένας βέβαια αναρωτιέται αν τα τέλη αυτά χρησιμοποιούνται αποδοτικά, αν όντως οι παρεχόμενες υπηρεσίες είναι ανάλογες με το ύψος των εισφορών και αν οι υπηρεσίες καθαριότητας και φωτισμού είναι αυτές που πρέπει να είναι και δεν είναι ελλιπείς. Και αν είναι ελλιπείς, είναι θέμα οικονομικό ή φταίει κάτι άλλο; Και πόσο θα μπορούσαν να αυξηθούν τα τέλη για να έχουμε καλύτερες υπηρεσίες; Για παράδειγμα, η ανεξέλεγκτη ρίψη απορριμμάτων, η ποιότητα και τα ρεύματα της ανακύκλωσης, η καθαριότητα στους δρόμους, στις συνοικίες και στα χωριά. Είναι γνωστές οι έντονες συζητήσεις και οι αντιπαραθέσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο κάθε χρόνο για το αν πρέπει να αυξηθούν τα τέλη και πόσο. Όμως για την ποιότητα και την ανταποδοτικότητα δεν γίνονται ανάλογες συζητήσεις…

Η ανταποδοτικότητα, η αποτελεσματικότητα και η δικαιοσύνη των τελών επιβάλει:

- την διαφανή παρουσίαση των δαπανών μέσω της ιστοσελίδας του Δήμου ή και ετήσιων απολογισμών,

- τον εξορθολογισμό του κόστους με την χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, όπως έξυπνος φωτισμός και προγραμματισμένη αποκομιδή απορριμμάτων,

- την διαφοροποίηση των τελών με βάση την πραγματική παραγωγή απορριμμάτων, ώστε να επιβραβεύονται οι πολίτες που μειώνουν τα σκουπίδια και ανακυκλώνουν και

- τον αυστηρότερο έλεγχο για τη σωστή διαχείριση των πόρων και την αποτροπή σπατάλης (πχ έλεγχος στα ρολόγια του ηλεκτροφωτισμού των δρόμων)

Η ανταποδοτικότητα των δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για τη βιώσιμη λειτουργία των δήμων και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους πολίτες. Όμως απαιτείται βελτιωμένη διαχείριση, μεγαλύτερη διαφάνεια και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.

11.3.2025

Στέφανος Σταμέλλος