ΑρχικήΕιδήσειςΚόσμοςΓιώργος Πέππας: Ο όχλος και ο Edward Colston

ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ

#TAGS: Γιώργος Πέππας 

Γιώργος Πέππας: Ο όχλος και ο Edward Colston

Γιώργος Πέππας: Ο όχλος και ο Edward Colston

Σάββατο, 20 Ιουνίου 2020

Γιώργος Πέππας

Προ ολίγων ημερών το άγαλμα ενός Αγγλου, του Edward Colston, αφαιρέθηκε και πετάχτηκε στη θάλασσα, στο απόγειο «αντιρατσιστικών» διαδηλώσεων στην Βρετανία, από έναν όχλο. Η είδηση αυτή αναμεταδόθηκε και σε αρκετά ελληνικά ΜΜΕ, με τραγικό τρόπο. Η πράξη αυτή χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως «θαρραλέα», ως κάτι που δεν είχε τολμήσει κανείς να κάνει μέχρι τώρα, δίχως να γίνεται ιδιαίτερα συζήτηση γύρω από τις λεπτομέρειες της κατάστασης. Ο όχλος αποφάσισε, ο όχλος έπραξε, ζήτω ο όχλος.

Αλλωστε, ο Edward Colston ήτο δουλέμπορος. Βέβαια, είναι ιδιαίτερα αφελές να κρίνει κανείς το παρελθόν με μοντέρνα ηθική. Αλλά ποιος ήταν ο Edward Colston; Ο Edward Colston έζησε τον 17ο αιώνα στην Αγγλία. Μεταξύ άλλων ήταν έμπορος, πολιτικός, φιλάνθρωπος, κτίζοντας σχολεία, νοσοκομεία και φτωχοκομεία στο Bristol. Η περιουσία του προήλθε μέσω δανείων, επενδύσεων αλλά και ως Υποδιοικητής της Βασιλικής Αφρικανικής Εταιρείας, όπου μεταξύ του εμπορίου χρυσού, σιδήρου, ελεφαντόδοντου, έκανε και εμπόριο δούλων και προϊόντα που καλλιεργούσαν σκλάβοι, όπως ζάχαρη, από τη Καραϊβική. Το 1895, έναν αιώνα αφότου ο Edward Colston είχε πεθάνει, ο James Arrowsmith, πρόεδρος της φιλανθρωπική οργάνωσης Anchor, η οποία λειτουργεί μέχρι και σήμερα, τοποθέτησε στη κεντρική πλατεία του Bristol ένα άγαλμα προς τιμή του Edward Colston, προς τιμή της φιλανθρωπίας του στη πόλη του Bristol.

Είναι ξεκάθαρο επομένως, πως το εν λόγω άγαλμα τιμούσε την φιλανθρωπία και το φιλανθρωπικό έργο αυτού του ανθρώπου, που έζησε σε μια εντελώς διαφορετική εποχή, όπου η δουλεία όχι μόνο ήταν νόμιμη αλλά και ηθική. Σε μια έρευνα της τοπικής εφημερίδας Bristol Post, το 54% του πληθυσμού της πόλης δήλωσε υπέρ της διατήρησης του εν λόγω αγάλματος στη πόλη. Η κατάσταση περιπλέκεται, ιδιαίτερα για τον όχλο, ίσως επειδή δεν αντιλαμβάνεται πλήρως τον τρόπο λειτουργίας ενός μοντέρνου φιλελεύθερου κράτους. Οι αλλαγές στη κοινωνία και στις πόλεις, δεν έρχονται μέσω ενός όχλου, αλλά μέσω δημοκρατικών διαδικασιών, μέσω της στήριξης του τοπικού πληθυσμού. Βέβαια ορισμένοι θεωρούν πως η αυτοδικία είναι ανώτερη των νόμων, του συντάγματος, της δημοκρατίας. Θεωρούν πως τα συναισθήματα τους, προσδίδουν ηθική στις πράξεις τους.

 Όμως αυτή τη περίοδο έννοιες όπως νόμος, δημοκρατία, διάλογος και ελευθερία της έκφρασης, φαντάζουν παρωχημένες και ντεμοντέ. Υπάρχει μονάχα ένας δρόμος, ο δρόμος της «προόδου», ένας δρόμος που δεν έχει χρόνο για διαλόγους, για νόμους, για δημοκρατικές διαδικασίες. Βέβαια σε τέτοιες περιπτώσεις αντιλαμβάνεται κανείς άμεσα την πολιτική χροιά του όχλου, ο οποίος συχνά διατυμπανίζει το μίσος του προς τη καθεστηκυία τάξη, προς τον καπιταλισμό, προς τη Δύση. Ποιο άγαλμα θα έχει σειρά; Του Winston Churchill; Του Ghandi; Του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου; Του Σαίξπηρ;  Κανείς δεν μπορεί να γλιτώσει από αυτή τη γελοία επαναστατική φρενίτιδα που κυριεύει την «προοδευτική» αριστερά, η οποία χαρακτηρίζει, με μοντέρνα ηθική, κάθε ιστορικό πρόσωπο, που κρίνει άξιο αφορισμού, ως «προσβλητικό».

Ζούμε σε μια εποχή όπου αρκεί κανείς να εκφράσει τη λάθος «άποψη» στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, να κοινοποιήσει την «λάθος» ιδέα,  για να χάσει τη δουλειά του. Όχι μόνο αυτό, όσοι έχουν σχέση με τον εν λόγω «μιασμένο», πρέπει άμεσα να δηλώσουν δημοσίως τον αποδοκιμασμό τους, διαφορετικά κινδυνεύουν να κατηγορηθούν ως συνένοχοι. Πλέον δεν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, δεν υπάρχει διάλογος. Υπάρχει μονάχα μια άποψη, η «σωστή», η «ηθική», η «προοδευτική» άποψη. Όσοι δήλωσαν την στήριξη τους προς το άγαλμα του Edward Colston, λόγω του φιλανθρωπικού έργου που έκανε, χαρακτηρίζονται, με συνοπτικές διαδικασίες ως ρατσιστές, ως επικίνδυνοι, ως κακοί άνθρωποι. Ακόμη και πιο ήπιες απόψεις, που υποστηρίζουν πως η τύχη του αγάλματος θα έπρεπε να αποφασιστεί από τη τοπική κοινωνία, έχουν την ίδια μοίρα. Η μόνη αποδεκτή άποψη, είναι αυτή του όχλου, των προοδευτικών.  Σε ορισμένες περιπτώσεις, το να παραμείνει κανείς ουδέτερος, θεωρείται εξίσου «έγκλημα». Οι φιλελεύθερες αξίες, που αποτελούν την πηγή της ελευθερίας των κοινωνιών μας, χάνουν μέρα με τη μέρα το νόημα αλλά και την ουσία τους.

Σε καμία περίπτωση δεν γίνεται να επιτραπεί, σε κάθε είδος όχλου, η κατάλυση της δημοκρατίας και των νόμων, σε μια μάταιη προσπάθεια κατευνασμού αυτού. Οι κοινωνίες της Δύσης λειτουργούν με δημοκρατικούς θεσμούς, με νόμους και δεν εκφοβίζονται από όχλους, ή δεν θα έπρεπε να εκφοβίζονται.

«Το πρόβλημα είναι πως υπάρχουν άνθρωποι που δικαιολογούν ορισμένες τέτοιες πράξεις και στο τέλος βρίσκεσαι σε έναν κατήφορο όπου πρέπει να τις ανεχτείς όλες αυτές τις πράξεις. Και θεωρώ πως όλο αυτό είναι ανυπόφορο. Δεν θεωρώ πως οι όχλοι έχουν το δικαίωμα να αφαιρούν πράγματα που υποστηρίζουν ότι τους εξοργίζουν. Δεν θεωρώ πως τους εξοργίζει αυτό το άγαλμα στο Bristol. Το άγαλμα τοποθετήθηκε επειδή, προφανώς, η πόλη τιμούσε τη φιλανθρωπία αυτού του ανθρώπου. Τώρα, τα αγάλματα είναι ιδιαίτερα περίπλοκη περίπτωση, υπάρχουν σε όλα τα κράτη, επειδή εξιστορούν πράγματα από το παρελθόν, όμως υπάρχει μια παρανόηση, μεταξύ άλλων, από τον όχλο που έριξε το άγαλμα στο Bristol. Υπήρχαν άνθρωποι που φαίνεται να πίστευαν πως κατά κάποιον τρόπο το άγαλμα βρισκόταν εκεί επειδή γιόρταζε το σκλαβοπάζαρο, ή πως ήταν μια προσομοίωση του σκλαβοπάζαρου, ή πως ήταν εκεί ως ένδειξη λατρείας προς το σκλαβοπάζαρο. Οι σκηνές οι ίδιες θύμιζαν την Μέση Ανατολή, μετά από μια επανάσταση, όπου τα πάθη όλων δρουν ανεξέλεγκτα. Ο όχλος πηδούσε πάνω στο άγαλμα του Edward Colston, ήταν μια ανισόρροπη συμπεριφορά. Ήταν ένας ανισόρροπος όχλος. Και υπάρχουν βέβαια άνθρωποι που προσπαθούν να προωθήσουν την πολιτική τους ατζέντα λέγοντας πως αν ασκείς κριτική απέναντι στη καθαίρεση του αγάλματος είσαι υπέρ της σκλαβιάς. Πόσο απλοϊκό θέλουν να κάνουν τον κόσμο μας αυτοί οι άνθρωποι; Ορισμένοι από εμάς ανησυχούμε πολύ από αυτά που βλέπουμε, επειδή ξέρουμε, από την ιστορία, τι γίνεται όταν όχλοι λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο, και είναι ακριβώς ό,τι γίνεται στο Λονδίνο, στις Βρυξέλλες, στη Στοκχόλμη. Όπου οι άνθρωποι αποκτούν όλο και περισσότερο θάρρος, αναφορικά με το τι μπορούν να κάνουν από τη κοινωνία και την αστυνομία. Κυρίως νέοι άνθρωποι, κυρίως νέοι άνδρες, καθ’ όλη την ιστορία, δοκιμάζουν τα όρια της βίας, δοκιμάζουν τι επιτρέπεται, από τους μεγαλύτερους, να κάνουν και να μην έχουν συνέπειες. Και μόλις γλιτώσουν κάνοντας κάτι, δοκιμάζουν να γλιτώσουν κάνοντας κάτι άλλο, Ο χειρότερος τρόπος για να συζητήσουμε το παρελθόν μας με έναν εποικοδομητικό τρόπο, είναι με έναν όχλο που λειτουργεί ως αλήτες, που καταστρέφει πράγματα και επιτίθεται σε αστυνομικούς.» - Douglas Murray