ΑρχικήΕιδήσειςΕλλάδαΓιώργος Πέππας: Πως τα ΜΜΕ μας παραπλανούν

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

#TAGS: Γιώργος Πέππας 

Γιώργος Πέππας: Πως τα ΜΜΕ μας παραπλανούν

Γιώργος Πέππας: Πως τα ΜΜΕ μας παραπλανούν

Γράφει ο Γιώργος Πέππας, δημοσιογράφος και πολιτικός επιστήμονας

Παρασκευή, 15 Αυγούστου 2025

Γιώργος Πέππας

Η προπαγάνδα την σήμερον ημέρα έχει αναχθεί σε μορφή «τέχνης», την οποία πολλά παραδοσιακά, και όχι μόνο, ΜΜΕ χρησιμοποιούν για να διαμορφώσουν ιδέες και απόψεις στην κοινωνία, να μετακινήσουν προς τα αριστερά ή τα δεξιά την κοινή γνώμη, να στηρίξουν έναν πολιτικό, ένα κόμμα, ή μια κοινωνικοπολιτική μεταρρύθμιση, και πολλά άλλα, καθώς ακόμη και σήμερα ελέγχουν σε τεράστιο βαθμό την ροή της πληροφορίας, κάτι που μειώνεται σταδιακά με την ανάδειξη των εναλλακτικών μέσων ενημέρωσης.

Όσοι έχουν οικειότητα με την τέχνη της ρητορικής, γνωρίζουν πως ένα ομιλητής ενδέχεται να χρησιμοποιήσει μια σειρά από «σοφιστείες», ρητορικά τεχνάσματα, λ.χ. επίκληση στο συναίσθημα (argumentum ad passiones), επιχείρημα ενάντια στο άτομο (ad hominem), ανακολουθία (non sequitur), κ.ο.κ., για να χειραγωγήσει το κοινό του, τους θεατές, τους πολίτες, όμως σήμερα, στην εποχή της τεχνολογίας, υπάρχουν πολλά άλλα εργαλεία τα οποία ενδέχεται κάποιος «ταλαντούχος» προπαγανδιστής να χρησιμοποιεί για να χειραγωγεί τα πλήθη. Το επιλεκτικό μοντάζ, ήτοι το να κόβει κανείς ένα βίντεο με τέτοιον τρόπο ώστε να παρουσιάσει θετικά ή αρνητικά τον συνομιλητή του, οι παραπλανητικοί τίτλοι σε άρθρα, όπου το κείμενο – συνήθως στις τελευταίες παραγράφους – συγκρούεται με το μήνυμα που προάγει ο τίτλος, οι «ανώνυμες πηγές», που ενδεχομένως να μην υπήρξαν ποτέ, η εμφάνιση «ειδικών» επί παντός επιστητού για να δώσουν «κύρος» στα επιχειρήματα που προωθούνται, είναι λίγα μονάχα από τα «εργαλεία» που παρατηρεί διαρκώς κανείς τα ΜΜΕ να χρησιμοποιούν ώστε να προωθήσουν το «μήνυμά» τους. Ουκ ολίγες φορές παρατηρεί κανείς μεγάλα ΜΜΕ που στοχεύουν στην «ουδετερότητα», να παρουσιάζουν μια είδηση με μια συγκεκριμένη οπτική, ή με ένα συγκεκριμένο συμπέρασμα, στο όπου φυσικά όλοι κατέληξαν τυχαία, ή να αναπαράγονται οι ίδιοι τίτλοι και επιχειρήματα σε εφημερίδες, ιστοσελίδες και τηλεοράσεις.

Σε περιόδους όπου επικρατούν έντονες συζητήσεις για ένα ζήτημα, π.χ. το μεταναστευτικό, υλοποιείται ένα ακόμη τέχνασμα, αυτό του «στοιβάγματος». Θα δει κανείς σε μια εκπομπή μια σειρά καλεσμένους, με την συντριπτική πλειοψηφία να συμφωνεί με την καθεστηκυία τάξη, και ένας μοναχικός καλεσμένος να έχει διαφορετική άποψη, όπου πολλές φορές αδυνατεί να την εκφράσει καθώς τον διακόπτουν συνεχώς, ενώ τον βομβαρδίζουν με ερωτήσεις όπως «μα γίνεται πράγματι να το πιστεύετε αυτό;», ή «πως τολμάτε να λέτε κάτι τέτοιο;», χαρακτηρίζοντάς τον «ακραίο», «ξενοφοβικό», «ρατσιστή», «αδαή», επιδιώκοντας τοιουτοτρόπως να παρουσιάσουν μια άποψη ως «περιθωριακή», ακόμη και αν η πλειοψηφία του πληθυσμού την κατέχει, και ως «τοξική», ούτως ώστε όσοι έχουν τέτοιες ιδέες και απόψεις να νιώθουν πως ανήκουν σε μια μικρή μειοψηφία και να μην μιλούν ανοιχτά για αυτά τα θέματα, φοβούμενοι πως θα χαρακτηριστούν επίσης ως «ακραίοι», «αδαείς» κ.ο.κ.

Ζώντας σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα, είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι πολίτες να έχουν την δυνατότητα να αναγνωρίζουν αυτά τα «τεχνάσματα», ώστε να λαμβάνουν όσο το δυνατόν ορθότερες αποφάσεις για το μέλλον της κοινωνίας και της χώρας.