Διαβάζουμε την ανάρτηση του Περιφερειάρχη Στερεάς, του κ Σπανού, στην προσωπική του σελίδα στο facebook: «Αναλάβαμε τη δέσμευση και την ευθύνη να δουλέψουμε σκληρά και μεθοδικά για να μετατραπεί ο Σπερχειός ποταμός σε πηγή πλούτου για την ευρύτερη περιοχή! Με αυτή την στόχευση:… Υπογράψαμε τώρα τη σύμβαση κατασκευής ενός ακόμη έργου αντιπλημμυρικής προστασίας, αρχικού προϋπολογισμού 5.000.000 ευρώ….Με τις εργασίες που ξεκινούν την επόμενη περίοδο… Εξασφαλίζουμε την ομαλή ροή των υδάτων και περιορίζουμε -με κάθε πρόσφορη τεχνική λύση- τον κίνδυνο πρόκλησης πλημμυρικών φαινομένων»

[https://www.facebook.com/fanis.spanos/posts/pfbid0jNxgjd9XsKDUkTwsKxKXbYPUdHuC7RDk3YRZCEXuxHmYPTeiwq8Pp1gpkKER6DVkl]

Δεν ξέρω αν αρκεί να υπενθυμίσω ότι κάθε σχεδόν χρόνο ανακοινώνονται ανάλογες «δεσμεύσεις και ευθύνες» και έργα ΠΟΛΛΩΝ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ για την αντιπλημμυρική προστασία του Σπερχειού. Έργα, αυτά που την αποτελεσματικότητά τους ζήσαμε και ζούμε τα τελευταία χρόνια. Με ελάχιστο ψάξιμο στο «Δι@ύγεια» ή στο google θα έχουμε μια σχετική εικόνα.

Περισσότερα έχουν να μας πουν οι ίδιοι οι πλημμυροπαθείς του Κόμματος.

[Είμαι περίεργος να δω πόσο αυτές οι μελέτες λαμβάνουν υπόψη τα έργα των Μικρών Υδροηλεκτρικών (ΜΥΗΕ) σε όλο σχεδόν το μήκος του ποταμού, και ιδιαίτερα αυτά από την Βίτωλη έως τη Μακρακώμη και από το Παλιούρι έως το Πλατανόδασος Μεξιατών. Ή μήπως μόνο εγώ τα βλέπω στο χάρτη της ΡΑΑΕΥ; https://geo.rae.gr/?lon=22.171573554681906&lat=38.9382301950818&zoom=12]

Μια βροχή αρκεί, για να ξαναθυμηθούμε το παλιό μοτίβο: πλημμύρες, ζημιές, καθαρισμοί, υποσχέσεις. Και μετά ξανά από την αρχή. Πρόκειται για μοτίβο που επαναλαμβάνεται επί δεκαετίες στον Σπερχειό. Οι παρεμβάσεις που βλέπουμε είναι συχνά εντυπωσιακές: μπουλντόζες που βγάζουν φερτά, ενισχύσεις στα αναχώματα, απομάκρυνση παραποτάμιας βλάστησης. Όμως το ερώτημα είναι απλό: μειώνουν αυτά τα έργα το πρόβλημα ή απλώς το καθυστερούν;

Αυτά τα έργα που πολλοί επιστήμονες, και κυρίως οι δασολόγοι, τα χαρακτηρίζουν «σισύφεια έργα»∙ και λένε καθαρά: το πρόβλημα βρίσκεται στην πηγή, στην ορεινή λεκάνη απορροής. Όταν η βροχή πέφτει σε απογυμνωμένα, κακώς διαχειριζόμενα δάση ή γυμνούς λόφους, η απορροή είναι ταχεία και φορτωμένη με φερτά. Αυτά τα φερτά, μόλις φτάσουν στην πεδιάδα, απαιτούν διαρκείς καθαρισμούς και εργασίες, που κοστίζουν εκατομμύρια κάθε χρόνο. Τα πεδινά έργα λύνουν το πρόβλημα… μέχρι την επόμενη μεγάλη βροχή.

Αντίθετα, τα έργα ορεινής υδρονομίας, δηλαδή οι παρεμβάσεις στη δασική κάλυψη, οι αναδασώσεις, τα μικρής κλίμακας ανασχετικά έργα, η προστασία των φυσικών διόδων αποστράγγισης, στοχεύουν εκεί όπου γεννιούνται τα πλημμυρικά κύματα. Μειώνοντας την ταχύτητα απορροής και παγιδεύοντας φερτά νωρίτερα, μειώνεται δραματικά η αιχμή της ροής και το φορτίο που κατεβαίνει στην πεδιάδα. Τα οφέλη είναι διαρκή και συγκεκριμένα: λιγότερες καταστροφές υποδομών, σταθερότερο εισόδημα για τους αγρότες, λιγότερες δημόσιες δαπάνες σε επαναλαμβανόμενους καθαρισμούς.

Κι όμως, η κυβέρνηση και η αυτοδιοίκηση προκρίνουν και χρηματοδοτούν το αντίθετο. Γιατί; Υπάρχουν πολλοί λόγοι: η πίεση για γρήγορα, «οπτικά» αποτελέσματα, η συνήθεια να αντιδρούμε μετά την καταστροφή, οι υδραυλικές αντιλήψεις των μελετητών και οι τεχνικές υπηρεσίες που δίνουν προτεραιότητα στους δρόμους και στην κοίτη, και τέλος -πιστεύω να γίνεται από όλους κατανοητό- το ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα των εργολαβικών πακέτων για καθαρισμούς ρεμάτων. Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος: ξοδεύουμε επανειλημμένα για να «σκάψουμε» την κοίτη και η φύση φέρνει πάλι τα φερτά. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Αρκεί να σκεφτούμε ότι, αν αθροίζαμε τα κονδύλια που δαπανώνται κάθε χρόνο για πεδινές εργασίες, θα προέκυπτε ένα σημαντικό ποσό, ικανό να χρηματοδοτήσει εκτεταμένα προγράμματα ορεινής αποκατάστασης. Αντί όμως να επενδύσουμε στην πρόληψη, συνεχίζουμε να διοχετεύουμε πόρους σε έργα, που συχνά αποδεικνύονται προσωρινά και «σισύφεια».

Η πρόταση είναι σαφής: χρειαζόμαστε μια ριζική αναπροσαρμογή στρατηγικής. Πρώτον, να θεσπίσουμε πολυετή προγράμματα ορεινής υδρονομίας, με σαφή χρονοδιάγραμμα και δείκτες αποτελεσματικότητας. Δεύτερον, να δεσμεύσουμε ποσοστό των ετήσιων κονδυλίων καθαρισμών για αναδασώσεις και ανασχετικά έργα στην πηγή. Τρίτον, διαφάνεια: δημοσιοποίηση όλων των συμβάσεων (ΑΔΑ, ΚΗΜΔΗΣ), παραδοτέων και αξιολογήσεων, ώστε να μετράμε αν οι δαπάνες αποδίδουν.

Η αλλαγή αυτή δεν είναι απλώς τεχνική. Είναι πολιτική. Απαιτεί θάρρος από τους αποφασίζοντες, συνεργασία με πανεπιστήμια, συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και την πολιτική βούληση να επενδύσουμε στην πρόληψη αντί για την επανάληψη. Αν το κάνει η αυτοδιοίκηση, η Περιφέρεια κε Σπανέ, ο Σπερχειός μπορεί να πάψει να είναι το ποτάμι των επαναλαμβανόμενων «σισύφειων» έργων και να γίνει παράδειγμα έξυπνης, βιώσιμης διαχείρισης υδάτινων πόρων.

Υ.Γ.

Δείτε στο παρακάτω link ένα τμήμα της εισήγησης του αείμνηστου Δημητρίου Κωτούλα, καθηγητή του Α.Π.Θ., στην ημερίδα που έγινε το 1996 στη Λαμία από το Παράρτημα Στερεάς του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου και τον Όμιλο Φίλων του Δάσους με θέμα «Πλημμυρογένεση και ο Σπερχειός»

https://www.facebook.com/stefanos.stamellos/posts/pfbid0pbFxgxehzPGKjnoFyn77uMBttnQMvmrfssHsqHfZGvt4C9arLSqVdHgZLGzt4dZnl