Η ανεξάρτητη βουλευτής του νομού Βοιωτίας, κ. Γιώτα Πούλου, κατέθεσε Ερώτηση και Αίτημα Κατάθεσης Εγγράφων προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με θέμα «Εγκατάσταση αιολικών σταθμών σε καμένες και αναδασωτέες εκτάσεις του Έβρου.», με τη συνυπογραφή των ανεξάρτητων βουλευτών, μελών του Κινήματος Δημοκρατίας, αναφέροντας πως «Η καταστροφική πυρκαγιά του 2023 στον Έβρο, η μεγαλύτερη στην ιστορία της Ελλάδας, κατέστρεψε 800.000 στρέμματα δασικών εκτάσεων, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τη βιοποικιλότητα και τα προστατευόμενα είδη αρπακτικών πουλιών.» Η κ. Πούλου επεσήμανε ότι «Παρά τις κατηγορηματικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης, του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Περιβάλλοντος ότι δεν θα αδειοδοτηθούν αιολικοί σταθμοί σε καμένες εκτάσεις, η απουσία νομοθετικής ρύθμισης και η καθυστέρηση στην έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος εγείρουν σοβαρότατα ερωτήματα», συμπληρώνοντας ότι «αιτήματα για περιβαλλοντική αδειοδότηση τεσσάρων αιολικών σταθμών έχουν κατατεθεί, με κίνδυνο μη αναστρέψιμης καταστροφής.»

Η κ. Πούλου ζητάει από τον κ. Υπουργό την τήρηση της δέσμευσης για μη αδειοδότηση αιολικών σταθμών σε καμένες και όμορες κρίσιμες περιοχές του Έβρου, την άμεση έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για τη θεσμοθέτηση του πλαισίου προστασίας των περιοχών Natura 2000 και την απόρριψη των αιτημάτων αδειοδότησης που απειλούν αναδασωτέες εκτάσεις και ενδιαιτήματα προστατευόμενων ειδών. 

---

ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΚΕ

ΠΡΟΣ: Τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας

ΘΕΜΑ: «Εγκατάσταση αιολικών σταθμών σε καμένες και αναδασωτέες εκτάσεις του Έβρου.»

Η καταστροφική δασική πυρκαγιά του καλοκαιριού του 2023 στον Έβρο αποτέλεσε τη μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί στην ιστορία της Ελλάδας και μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, με ανυπολόγιστες συνέπειες στη βιοποικιλότητα, στους οικότοπους και στα προστατευόμενα είδη αρπακτικών πουλιών της περιοχής. Από την πυρκαγιά, που κράτησε 16 μέρες, επηρεάστηκαν 942.500 στρέμματα, από τα οποία δάση και δασικές εκτάσεις αποτελούν τα 800.340 στρέμματα ενώ τα υπόλοιπα αφορούν κυρίως αγροτικές εκτάσεις.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, ο Γενικός Γραμματέας Δασών, ακόμη και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, στις δημόσιες δηλώσεις που ακολούθησαν, κατηγορηματικά διαβεβαίωσαν ότι δεν θα δοθεί καμία άδεια για εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών στις καμένες περιοχές του Έβρου. Μάλιστα, από το βήμα της Βουλής είχε ανακοινωθεί η εκπόνηση ειδικής μελέτης, η οποία θα όριζε τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη συνέχιση της αδειοδότησης αιολικών στον νομό. Σε συνέχεια των δηλώσεων αυτών, ανατέθηκαν από το Υπουργείο και εκπονήθηκαν μελέτες προκειμένου να υπάρξει ένα ολιστικό σχέδιο για την αναγέννηση και την ορθή αποκατάσταση της περιοχής.

Συγκεκριμένα:

- Η Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, ανέθεσε στην WWF την εκπόνηση μελέτης διαχειριστικών κατευθύνσεων για την ολιστική προσέγγιση αποκατάστασης του συνόλου των δασικών οικοσυστημάτων που επηρεάστηκαν από την πυρκαγιά. Η μελέτη εκπονήθηκε με ίδιους πόρους της WWF Ελλάς μέσα σε διάστημα 5 μηνών. Την ομάδα μελέτης συνέθεσαν ερευνητές και ειδικοί από πέντε πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, την εταιρεία ForestPlan, την Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης και τη WWF Ελλάς.

Πέρα από την αναλυτική παρουσίαση της περιοχής πριν και μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2023, στη μελέτη παρουσιάζονται οι κύριοι διαχειριστικοί άξονες για την αποκατάσταση του οικοσυστήματος.

- Ο ΟΦΥΠΕΚΑ ανέθεσε στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ) του Πανεπιστημίου Κρήτης, μελέτη για την εκτίμηση της επίπτωσης έργων και δραστηριοτήτων σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000 που επλήγησαν από τη μεγάλη πυρκαγιά του 2023 στο νομό Έβρου. Η μελέτη ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο 2024 και καταδεικνύει με σαφήνεια την ανάγκη λήψης μέτρων και ειδικότερα την ανάγκη αναστολής για πέντε έτη (μεταξύ άλλων επιζήμιων έργων) των Αιολικών Σταθμών τόσο στις καμένες εκτάσεις όσο και σε παρακείμενες περιοχές που αποτελούν κρίσιμα ενδιαιτήματα για προστατευόμενα είδη πουλιών και χειρόπτερων

- Εκπονήθηκε η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ), «Εκπόνηση ΕΠΜ και ΣΔ για τις περιοχές Natura 2000 της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Περιφερειακές Ενότητες Έβρου, Ροδόπης» της προστατευόμενης περιοχής «Περιοχή Προστασίας Βιοποικιλότητας Νοτίου Δασικού Συμπλέγματος Έβρου, σε εφαρμογή του άρθρου 21 του Ν. 1650/1986 και όπως αντικαταστάθηκε με την §1 του άρθρου 47 του Ν. 4685/2020, για την προστασία και τη διατήρηση των περιοχών προστασίας της βιοποικιλότητας (δίκτυο Natura 2000).

Η επιστημονική αυτή μελέτη τεκμηρίωσης θα θεσμοθετηθεί με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος και για την υλοποίησή της προβλέπεται η σύνταξη Σχεδίου Διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής. Καταλήγει δε σε ένα κρίσιμο συμπέρασμα: για την προστασία και την αποκατάσταση των απειλούμενων αρπακτικών πουλιών και των οικοτόπων τους δεν αρκεί η αναστολή αδειοδοτήσεων μόνο στις καμένες εκτάσεις, αλλά απαιτείται να ανασταλούν και σε γειτονικές, άκαυτες περιοχές, οι οποίες αποτελούν ζωτικής σημασίας ενδιαιτήματα και μελλοντικό καταφύγιο για τα πουλιά.

Η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, η οποία εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2024 και παραμένει εδώ και έναν χρόνο «κλειδωμένη» στα συρτάρια του Υπουργείου.

Ωστόσο, παρά τις σχετικές δημόσιες δεσμεύσεις του Πρωθυπουργού, του Υπουργού Περιβάλλοντος και του Γενικού Γραμματέα Δασών ότι δεν θα επιτραπεί η εγκατάσταση αιολικών σταθμών στις καμένες εκτάσεις, και παρά τις μελέτες που εκπονήθηκαν με εντολή του Υπουργείου και αποφαίνονται κατηγορηματικά για την ανάγκη αναστολής των αδειοδοτήσεων αιολικών τόσο στις καμένες εκτάσεις όσο και σε γειτονικές κρίσιμες περιοχές, το Υπουργείο μέχρι σήμερα δεν έχει προβεί στην έκδοση του προβλεπόμενου Προεδρικού Διατάγματος που θα θεσμοθετούσε τις σχετικές ρυθμίσεις.

Πολλά τα ερωτήματα και οι επιφυλάξεις που γεννιούνται για τις σκοπιμότητες που ενδεχομένως εξυπηρετεί η κυβερνητική αδράνεια για τη λήψη και θεσμοθέτηση συγκεκριμένου πλαισίου αδειοδότησης όταν:

- Σύμφωνα με σχετικές πρόσφατες καταγγελίες της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης και του WWF Ελλάς, έχουν υποβληθεί στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης αιτήματα για την περιβαλλοντική αδειοδότηση τεσσάρων Αιολικών Σταθμών μέσα στις καμένες αλλά και σε όμορες σε αυτές εκτάσεις του Έβρου. Ο ένας από αυτούς («Δερβένι») βρίσκεται εξ ολοκλήρου εντός της καμένης έκτασης της περιοχής «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Έβρου», του δικτύου NATURA 2000, στην οποία δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Οι υπόλοιποι βρίσκονται («ΜΥΤΙΚΑΣ», «ΤΡΕΛΑΣ» και «ΑΓΥΠΑΤΗΣ») σε πολύ κοντινή απόσταση (500-1.500 μέτρα) από την καμένη έκταση, μέσα σε κρίσιμα ενδιαιτήματα για τα σπάνια αρπακτικά πουλιά και παρόλο που η χωροθέτηση τους είναι σε γειτνιάζουσες περιοχές δεν εξετάζονται ως ένα ενιαίο μεγάλο έργο αλλά γίνεται μία σκόπιμη κατάτμηση, ώστε να μετριασθούν οι σημαντικές επιπτώσεις στις επιμέρους μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

- Η Εταιρεία Προστασία Βιοποικιλότητας Θράκης καταγγέλλει ότι η εταιρεία ALIKI ENERGY ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι.Κ.Ε., με μέτοχο την European Wind Farms ApS, αιτείται την περιβαλλοντική αδειοδότηση Αιολικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) στη θέση «ΑΜΠΕΛΙΑ 2» στις Δ.Ε. Φερών & Τραϊανούπολης του Δήμου Αλεξανδρούπολης, ισχύος 16,8 MW. Οι τέσσερις ανεμογεννήτριες του αιολικού σταθμού χωροθετούνται αφενός οριακά εκτός της καθορισμένης Ζώνης Προστασίας της Φύσης ΖΠΦ- 06, σε απόσταση μόλις από 35 μ έως 290μ, αφετέρου στη μοναδική έκταση που προκρίθηκε για άμεση αναδάσωση στη μελέτη της WWF.

Στο πλαίσιο δε της μελέτης αυτής η Διεύθυνση Δασών Έβρου ενέκρινε σχετική μελέτη αναδάσωσης η οποία ανατέθηκε στην Εταιρεία Προστασία Βιοποικιλότητας

Θράκης και ήδη υλοποιείται από το 2024 με τη φύτευση 48.000 δενδρυλίων και διαφόρων ειδών δέντρων και προβλέπεται να ολοκληρωθεί το 2027.

- Όπως εμφατικά επισημαίνεται η ενδεχόμενη εγκατάσταση τους θα καταστρέψει τα δενδρύλλια που φυτεύτηκαν και θα αναστείλει μια από τις καίριες δράσεις αποκατάστασης που ξεκίνησαν άμεσα μετά την πυρκαγιά με πολύ σοβαρές με μη αναστρέψιμες συνέπειες στα προστατευόμενα είδη πουλιών και στα ενδιαιτήματα τους, που μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2022 και 2023 που έπληξαν με ανυπολόγιστες συνέπειες τα δασικά οικοσυστήματα του Έβρου.

Επιπλέον το υπό κρίση έργο σχεδιάζεται εντός της Ζώνης Ευαισθησίας Β (Υψηλή) για το όρνιο (Gyps fulvus) για την οποία στην υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/ 68086/2149/09-08-2021 υ. Α. (ΦΕΚ Β’ 3663) «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα πτωματοφάγα είδη ορνιθοπανίδας Γυπαετό (Gypaetus barbatus), Όρνιο (Gyps fulvus) και Μαυρόγυπα (Aegypius monachus) στην Ελλάδα.» και στη συνοδευτική μελέτη προτείνεται ο αποκλεισμός νέων αιολικών σταθμών.

- Τα επιχειρηματικά σχέδια της εταιρείας European Wind Farms ApS συνίστανται στην εγκατάσταση συνολικά 27 αιολικών σταθμών, με 216 ανεμογεννήτριες, συνολικής ισχύος 843,75 MW σε όλο τον Έβρο, εκ των οποίων οι 16 αιολικοί σταθμοί έχουν ήδη υποβληθεί για αδειοδότηση. Ο σχεδιασμός για το σύνολο των 27 έργων της είναι άκρως προβληματικός, αφού αγνοεί πλήρως της εγκεκριμένη Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ), έχοντας σχεδιάσει τα περισσότερα έργα της εντός Ζωνών Προστασίας της Φύσης, στις οποίες βάσει της εγκεκριμένης ΕΠΜ, δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών σταθμών.

Επειδή, η απουσία ρητής νομοθετικής ρύθμισης για την απαγόρευση εγκατάστασης αιολικών σε καμένες/αναδασωτέες εκτάσεις και σε κρίσιμα ενδιαιτήματα για προστατευόμενα είδη, δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για την τήρηση των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων της χώρας σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές επιταγές,

Επειδή, η κυβέρνηση είχε δεσμευθεί δημοσίως (Σεπτέμβριος 2023) ότι «κανένας αιολικός σταθμός δεν θα αδειοδοτηθεί στις καμένες εκτάσεις του Έβρου». Παρά ταύτα, μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει καμία νομοθετική ρύθμιση που να αποτρέπει ρητά τέτοιες αδειοδοτήσεις,

Επειδή, η αδειοδότηση αιολικών σταθμών σε καμένες και υπό αναδάσωση εκτάσεις αναιρεί τις προσπάθειες αποκατάστασης που ήδη υλοποιούνται και απειλεί ανεπανόρθωτα τη βιοποικιλότητα και τα προστατευόμενα είδη του Έβρου,

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Θα τηρήσει η κυβέρνηση τη δημόσια δέσμευσή της ότι δεν θα αδειοδοτηθούν αιολικά σε καμένες εκτάσεις του Έβρου, καθώς και σε όμορες κρίσιμες περιοχές;

2. Για ποιο λόγο, παρά την ολοκλήρωση και την έγκριση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) από τον Οκτώβριο 2024, δεν έχει εκδοθεί μέχρι σήμερα το προβλεπόμενο Προεδρικό Διάταγμα για τη θεσμοθέτηση του πλαισίου προστασίας και διαχείρισης των περιοχών Natura 2000 στον Έβρο;

3. Προτίθεται το Υπουργείο να προχωρήσει άμεσα στην έκδοση του εν λόγω Προεδρικού Διατάγματος και στη λήψη νομοθετικών μέτρων που θα αναστείλουν την εγκατάσταση αιολικών σταθμών στις καμένες εκτάσεις, αλλά και στις γειτονικές περιοχές που αποτελούν κρίσιμα ενδιαιτήματα για προστατευόμενα είδη;

4. Προτίθεται το Υπουργείο να απορρίψει την εγκατάσταση του ΑΣΠΗΕ «ΑΜΠΕΛΙΑ 2», δεδομένου ότι χωροθετείται εντός καμένης και υπό αναδάσωση περιοχής, πλησίον Ζωνών Προστασίας της Φύσης και η οποία αποτελεί ζωτικής σημασίας ενδιαίτημα και καταφύγιο για προστατευόμενα είδη πτηνών;

5. Πώς σκοπεύει να αντιμετωπίσει τα ήδη κατατεθειμένα αιτήματα αδειοδότησης αιολικών σταθμών σε καμένες και γειτονικές περιοχές, τα οποία έρχονται σε αντίθεση με τα πορίσματα των επιστημονικών μελετών, θα ολοκληρώσουν το καταστροφικό έργο των πυρκαγιών, καταδικάζοντας το σπάνιο φυσικό οικοσύστημα του Έβρου σε πλήρη και οριστικό μαρασμό;

Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων

Παρακαλείται ο κ. Υπουργός να καταθέσει στη Βουλή:

1. Όλα τα αιτήματα περιβαλλοντικής αδειοδότησης αιολικών σταθμών που έχουν κατατεθεί για περιοχές του Έβρου μετά την πυρκαγιά του 2023, καθώς και τα συνοδευτικά δικαιολογητικά/μελέτες τους.

2. Τη μελέτη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης για τις επιπτώσεις από έργα και δραστηριότητες σε περιοχές Natura 2000 του Έβρου.

Οι ερωτώντες βουλευτές

Παναγιού (Γιώτα)Πούλου

Βουλευτής Βοιωτίας

Αλέξανδρος – Χρήστος Αυλωνίτης

Βουλευτής ΚέρκυραςΚυριακή Μάλαμα

Βουλευτής Χαλκιδικής

Θεοδώρα Τζάκρη

Βουλευτής Πέλλας

Δρ. Μιχαήλ Χουρδάκης

Βουλευτής Α ́ Θεσσαλονίκης

Ραλλία Χρηστίδου

Βουλευτής Β3 Τομέα Αττικής