Γιώργος Πέππας: Καρτέλ και ελεύθερη αγορά
Σε καθημερινή βάση ακούει κανείς για τις παθογένειες της ελεύθερης αγοράς, με πολλούς να την κατηγορούν για κάθε στραβό και ανάποδο που συμβαίνει στη ζωή τους, όμως στη πραγματικότητα ο καπιταλισμός, ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν είναι τέλειος, προσφέρει, αν του επιτραπεί, λύσεις σε πολλά από τα οικονομικά μας προβλήματα.
Με μια ματιά στο παρελθόν «βλέπει» κανείς πως ως επί το πλείστων το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας καθοριζόταν είτε από κάποιον πρίγκηπα, κάποιον βασιλέα, κάποιον αυτοκράτορα, με αποτέλεσμα μια επιχείρηση να λειτουργεί αποκλειστικά με την άδεια του τοπικού άρχοντα, και για όσο είχε την εύνοια αυτού του άρχοντα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις άτομα τα οποία είτε ήταν μέρος της άρχουσας τάξης, είτε είχαν στενές σχέσεις με αυτήν, είχαν υπό τον έλεγχό τους κερδοφόρα μονοπώλια. Αντιθέτως, τουλάχιστον θεωρητικά, στην ελεύθερη αγορά ο καθένας, ανεξάρτητα από το αν έχει καλές σχέσεις με τους πολιτικούς και την Κυβέρνηση, έχει τη δυνατότητα να «ανοίξει» μια επιχείρηση και να ανταγωνιστεί στον αγορά.
Βέβαια αυτό το equilibrium δεν υφίσταται πάντοτε, καθώς σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν φαινόμενο παρεοκρατικού καπιταλισμού, όπου η Κυβέρνηση προστατεύει ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις, ή στηρίζει, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, την μια επιχείρηση, τον έναν κλάδο, κ.ο.κ.. Μια άλλη στρέβλωση της ελεύθερης αγοράς είναι η σύσταση καρτέλ, στα πλαίσια του οποίου οι επιχειρήσεις ενός κλάδου έρχονται σε κοινή συμφωνία ώστε να παύσει ο μεταξύ τους ανταγωνισμός και να διατηρηθούν κοινές, υψηλότερες από την αγορά, τιμές, οι οποίες φυσικά βλάπτουν το καταναλωτικό κοινό.
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Φανταστείτε πως σε μια μικρή πόλη οι επιχειρήσεις ενός κλάδου, λ.χ. οι αρτοποιοί, οι ζαχαροπλάστες, ή οποιοσδήποτε άλλος κλάδος, αποφασίζουν πως είναι πιο κερδοφόρο, αντί να ανταγωνίζονται διαρκώς μεταξύ τους με χαμηλότερες τιμές κ.τ.λ.π., να έρθουν σε μια συμφωνία στα πλαίσια της οποίας όλες οι επιχειρήσεις αυτού του κλάδου στην μικρή αυτή πόλη θα έχουν τις ίδιες, υψηλές, τιμές, ώστε να έχουν ακόμη περισσότερα κέρδη. Βέβαια υπάρχουν πολλές πτυχές μια επιχείρησης, πέραν των τιμών, που την κάνουν ελκυστική, λ.χ. η ποιότητα των προϊόντων της, όμως για το θεωρητικό αυτό παράδειγμα ας υποθέσουμε πως πέραν των τιμών όλες οι υπόλοιπες λεπτομέρειες και πτυχές των επιχειρήσεων είναι ίδιες.
Με την σύσταση αυτού του καρτέλ ουσιαστικά υπάρχει μονοπώλιο στον κλάδο αυτό, με τους καταναλωτές να αναγκάζονται να συναλλάσσονται με τις επιχειρήσεις αυτές, με απότοκο να πληρώνουν υψηλότερες τιμές για τα αγαθά αυτά. Σε πολλές περιπτώσεις δε, το καρτέλ αυτό, για να διασφαλίσει το μονοπώλιο του και να σταματήσει την είσοδο νέων επιχειρήσεων και ανταγωνιστών στην αγορά, ενδέχεται να ζητήσουν την βοήθεια των πολιτικών ώστε να γίνει πιο δύσκολη η σύσταση νέων επιχειρήσεων στον κλάδο αυτόν.
Σε οποιοδήποτε άλλο σύστημα σε μια τέτοια περίπτωση η μόνη ελπίδα των καταναλωτών θα ήταν η παρέμβαση του κράτους, της άρχουσας τάξης, κάτι που ενδέχεται να μην πραγματοποιηθεί ποτέ, ώστε να «σπάσει» αυτό το καρτέλ, αυτό το μονοπώλιο. Στην περίπτωση όμως του καπιταλισμού, χρειάζεται μονάχα ένας έξυπνος επιχειρηματίας, ή ένας καταναλωτής ή ομάδα καταναλωτών με κεφάλαιο, που θα αναγνωρίσουν το κενό στην αγορά που έχει δημιουργήσει αυτό το καρτέλ, για να «σπάσει» το μονοπώλιο. Μόλις ανοίξει μια νέα επιχείρηση σε αυτόν τον κλάδο, η οποία δεν αποτελεί μέρος του καρτέλ, και «ρίξει» τις τιμές, ουσιαστικά παύει να υφίσταται το μονοπώλιο αυτό, καθώς οι επιχειρήσεις που ανήκουν στο καρτέλ είτε θα μειώσουν τις τιμές τους και θα αρχίσουν να ανταγωνίζονται ξανά η μια την άλλη, είτε θα πτωχεύσουν.
Όσο αφορά την ελεύθερη αγορά, εκτός από περιπτώσεις κρατικού παρεμβατισμού και στρεβλώσεων του συστήματος, υπάρχουν πάντα λύσεις σε τέτοια προβλήματα, οι οποίες λύσεις πάντα ωφελούν το καταναλωτικό κοινό, καθώς ο ανταγωνισμός και η «σύγκρουση» των επιχειρήσεων οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές, καινοτομίες, και καλύτερα προϊόντα, καθώς η εκάστοτε επιχείρηση, ανεξάρτητα από το αν είναι μια νέα ή μια εδραιωμένη, πρέπει να εξυπηρετεί διαρκώς τα θέλω, τις ανάγκες και τα καπρίτσια των καταναλωτών. Αν αποτύχουν, τότε θα εμφανιστούν νέοι ανταγωνιστές οι οποίοι θα καλύψουν το κενό. Καμία επιχείρηση δεν μπορεί, εκτός και αν υπάρχει κατάσταση μονοπωλίου, να αναγκάσει τους καταναλωτές να αγοράσουν τα προϊόντα της, για αυτό και στον καπιταλισμό, ακόμη και αν δεν το συνειδητοποιούν, την εξουσία την έχουν οι απλοί καταναλωτές, οι οποίοι, συλλογικά, έχουν την δυνατότητα να οδηγήσουν σε πτώχευση και οικονομική καταστροφή ακόμη και τις μεγαλύτερες πολυεθνικές του κόσμου. Σε όλα τα άλλα συστήματα οικονομικής ρύθμισης της αγοράς, την εξουσία την έχουν είτε τα μονοπώλια, είτε το κράτος.
Ακολουθήστε το radiothiva.gr στο facebook για να είστε πάντα ενημερωμένοι
`Αλλα άρθρα του/της Γιώργος Πέππας
Η ΕΥΔΑΠ ετοιμάζεται να «στεγνώσει» τη Βοιωτία
Το σχέδιο συμπληρωματικών πηγών ενίσχυσης του δικτύου ύδρευσης της Αττικής λόγω της λειψυδρίας, ενεργοποιεί η ΕΥΔΑΠ και στη Βοιωτία....
Θωμάς Κιούσης: Με χρήματα από ανεμογεννήτριες τα πανηγύρια στο Δήμο Θήβας
Με χρήματα που βάσει νόμου προέρχονται από τις ανεμογεννήτριες που έχουν κατασκευαστεί στα χωριά μας, χρηματοδότησε φέτος...
Εορτάστηκε η 55η Επέτειος Εγκαινίων Ιερού Προσκυνηματικού Ναού Οσίου Ιωάννου του Ρώσσου
Σε λατρευτικές εκδηλώσεις στον Ιερό Προσκυνηματικό Ναό του Οσίου Ιωάννου του Ρώσσου, στο Προκόπι Ευβοίας, παρευρέθηκε...
Ο Δήμος Χαλκιδέων κατήγγειλε βανδαλισμούς σε σχολεία του
Σε ανακοίνωσή του ο Δήμος Χαλκιδέων κατήγγειλε πως σχολεία του υπέστησαν βανδαλισμό για πολλοστή φορά.
Ο «χάρτης» των πληρωμών από e-ΕΦΚΑ και ΔΥΠΑ από 30 Σεπτεμβρίου έως 4 Οκτωβρίου
Σε ανακοίνωση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, έγινε γνωστό πως κατά την περίοδο από 30 Σεπτεμβρίου...
33 συλλήψεις σε εξόρμηση της ΕΛ.ΑΣ. στη Στερεά Ελλάδα
Πραγματοποιήθηκαν τακτικές εκτεταμένες αστυνομικές επιχειρήσεις, την Τρίτη 1η Οκτωβρίου 2024, Νομούς Βοιωτίας, Ευβοίας, Ευρυτανίας...
Την έγκριση ολιγομελών τμημάτων του Εσπερινού ΕΠΑΛ Αλιάρτου ζητά η Γ. Πούλου στη Βουλή
Η Βουλευτής του νομού Βοιωτίας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, κ. Γιώτα Πούλου, κατέθεσε Ερώτηση στη Βουλή των Ελλήνων, προς τον Υπουργό Παιδείας...
Ο Δήμαρχος Θηβαίων μίλησε στο «Ράδιο Θήβα» για το πρόβλημα υδροδότηση του ΚΕΠΒ Θήβας (Ηχητικό)
Ο Δήμαρχος Θηβαίων, κ. Γιώργος Αναστασίου, μίλησε στο «Ράδιο Θήβα 97,5FM», στην εκπομπή «Ενημερωμένος Πολίτης»...
Τα δρομολόγια της αστυνομίας αυτής της εβδομάδας στη Στερεά Ελλάδα
Στη δημοσιότητα έδωσε η αστυνομία τα δρομολόγια των Κινητών Αστυνομικών Μονάδων (Κ.Α.Μ.), της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής...